Uzmanlar migrenle başa çıkmak için öncelikle bu hastalığı çok iyi tanımak gerektiğini belirtiyor. Ancak migreni tanımak için de kişinin kendini iyi tanıması ilk şart olarak öne sürülüyor.
Çünkü migren hastalığı ve seyri, kişiye göre değişiyor. Bir başka deyişle herkesin migreni, tıpkı parmak izi gibi kendine özgü. Bu hastalığın nedenleri de herkeste çok farklı olabiliyor.
Kiminin migreni çok uzun süre uyuduğu zaman ortaya çıkıyor, kimininki egzersizde aşırıya kaçtığı zaman. Tabii hafifletme, geçirme yöntemleri de buna göre değişiyor. Bazıları karanlık bir odada uzanarak ağrıyı hafifletebiliyor, bazıları deliler gibi spor yaparak, migren krizini ağırlaşmadan atlatabiliyor.
Migren ağrısı genellikle normal bir baş ağrısı gibi başlayabilir ve şiddeti gittikçe artabilir. Bir süre sonra zonklayıcı, çok kötü bir ağrı halini alabilir. Hareket etmek, ışık veya gürültü, ağrıyı şiddetlendirebilir. Genellikle başın tek bir tarafı ağrır. Zaman zaman da bütün başın ağrıdığı görülür.
Bazı insanlar migren krizi sırasında kafalarının patlayacakmış gibi olduğunu hissettiklerini söyler. Kafatasının bir bölümü başka bir nedenle açılan bir kadın, hastanede geçirdiği migren atağı sırasında gözlemlenmiş. Kadının beyni, sanki içerden itiliyormuşçasına dışarı doğru uzamış.
Atağın en üst noktasında, beyin tıpkı bir kalp gibi atmayı bırakmış ve kadın hemen ardından kusmuş, sonra da uyumuş. Bu arada gerilmiş beyin de eski normal haline dönmüş.
Migreni başlatan faktörler arasında stres, alkol, çikolata gibi yiyecekler, hormonlar ve fiziksel sorunların yanı sıra, çok ya da az uyumak da bulunuyor. Migren öncesi yaşanan belirtilere, şöyle üstünkörü bir tanımla, halüsinasyonlar da denebilir.
Bunlar, duyuların herhangi birini etkileyebilir; görme, koku, duyma, tat alma veya dokunma ya da bilinç halinde bir farklılık olarak da kendini gösterebilir. Bazı insanlar bunları sadece görsel olarak yaşar; bazılarında ise gerçeklik duygusu sarsıntıya uğrar.
Bunlar o kadar rahatsız edici olabilir ki, insanların çoğu bu yakınmalarından sözetmekten hoşlanmaz. Bu yüzden de sanıldığından daha da yaygın olabilirler.
Serotonin
Migren ağrısını geçirebilen ilaçların çoğunluğu, aynı zamanda, serotonin düzeyini de etkileyen ilaçlar. Serotonin, beyne mesaj ileten bir kimyasaldır. Beyinde serotonin kimyasalı salındığında kan damarları kasılır, yani daralır. Ama serotonin düzeyi düştükçe, damarlar da genişler.
Migren atağından önce serotonin düzeyi yüksek olur, atak geçtikten sonra da düşük olur. Açlık, yorgunluk, stres, yemek, ışık ve ilaçlar, hepsi serotonin düzeyini etkiler. Serotonin düzeyini düşürenler, stres ve düşük kan şekeriyken, yükseltenler de oksijen, kusma, içinde ‘amin’ler bulunan gıdalar; örneğin peynir, çikolata ve portakal, mandalina, bir de içinde ‘tryptophan’adındaki amino asit bulunan gıdalar, örneğin süt ve hindi etidir.
Bunun dışında serotonin düzeyini, çeşitli hormonlar da etkiler. Örneğin kadınlık hormonu östrojende bir artış, serotonin düzeyinde de bir artışa neden olur. Ama tam tersine, kadınların adet görmeleri sırasında, östrojen hormonlarında düşüş olması, serotonin düzeyini de düşürür ve bu durum, kan damarlarının genişlemesi sonucu, kadınlarda migren başlamasına neden olabilir.
Ne Yapmalısınız?
Çok su için, bardak bardak.
Şekerli çay veya kahve için.
Kafein kan damarlarınızı daraltacak, şeker de enerji verecektir.
Ellerinizin sıcak olduğunu hayal edin veya kafanızda diğer gevşeme yöntemlerini canlandırın.
Karanlık ve sessiz bir odada uzanın, dinlenin.
Hadi, egzersiz zamanı… Ya zıp zıp zıplayın,
Açık havaya çıkın, özellikle sıcak ve boğucu bir odada iseniz.
Bazen açık havada yürümek migreni tamamen kesebilir.
Ilık bir banyo alın ya de ellerinizi sıcak suya sokun.
Başınıza, ensenize ve omuzlarınıza masaj yapın veya akupressure noktalarına basınç uygulayın.
Planlarınızı değiştirin.
Randevunuz varsa erteleyin.
B3 vitamini alın. Buna niasin veya niasinamid de derler. Ama dikkat edin, bu madde, kan damarlarını genişletir ve bu yüzden migrenin tam ortasında alırsanız, ağrıyı daha da şiddetlendirebilir.
Aromaterapi deneyin, örneğin kokulu yağlarla masaj yapın. Eğer deneyimli bir aromaterapiste danışabilirseniz, şakaklarınıza masaj yapmanız için size uygun kokulu bir yağ önerebilir.
Migrene Neden Olan Yiyecekler
Çikolata, kakao, alkol, füme et, salam, sosis, tuzlama ve füme balık, av eti, fasulye, bezelye, soğan, zeytin, sütlü çikolata, sıcak mayalı ekmek, peynirli kraker veya ekmek, dil peyniri, avakado, incir, erik, kuru üzüm, çikolatalı dondurma ve pastalar.
Migren
Her kesim, meslek ve yaş grubunda görülebilen migren, dünyada 10 kişiden birini esir alıyor. Daha çok kadınları seven bu şiddetli ağrılar, bazen üç gün sürebiliyor.